دی جی کیست؟ انواع دی جی + انواع تجهیزات دی جی + ریشه یابی واژه و تاریخچه

دی جی کیست؟ یک Disc jockey که معمولا به صورت خلاصه DJ (دی جی) نامیده می‌شود، شخصی است که موزیک‌ها و آهنگ‌های رکورد شده را برای مخاطبان خود پخش می‌کند. انواع مختلف DJها عبارتند از:

رادیو دی جی – Radio DJ (کسی که مجری برنامه در ایستگاه رادیویی موزیک است)

کلاب دی جی  – Club DJ (کسی که در کلاب‌های شبانه یا فستیوال‌های موزیک کار می‌کند)

موبایل دی جی – Mobile DJ (کسی که برای کار در محیط عمومی یا خصوصی استخدام می‌شود، مثل عروسی، پارتی یا فستیوال)

ترن تیبلیست – Turntablist (کسی که از رکورد پلیر یا همان گرامافون برای دستکاری و تغییر صداها استفاده می‌کند)

کلمۀ Disc در عبارت Disc jockey در واقع به صفحات Shellac و بعدها صفحات Vinyl که برای گرامافون بودند، اشاره می‌کند، اما امروزه DJ به عنوان یک اصطلاح فراگیر برای توصیف افرادی که موسیقی را از رسانه‌هایی مانند کاست، سی دی یا فایل‌‌های صوتی دیجیتال بر روی یک CDJ یا کنترولر و یا حتی لپ‌تاپ، با هم ترکیب و پخش می‌کنند، استفاده می‌شود. دی جی‌ ها معمولا عبارت DJ را در ادامۀ نام واقعی، نام مستعار یا نام هنری خود قرار می‌دهند.(پیش‌تر مطلبی کامل با موضوع موسیقی چیست  یا موزیک چیست منتشر کرده‌ایم که نظر شما را به آن مطلب نیز جلب می‌کنیم.)

DJها معمولا از تجهیزات صوتی‌ای استفاده می‌کنند که قابلیت پخش همزمان آهنگ را از حداقل 2 سورس یا منبع مختلف به صورت  همزمان داشته باشند. به این صورت قادر خواهند بود، ترک‌ آهنگ‌ها را با هم ترکیب کرده و با ایجاد ترنزیشن بین کارها، ترکیب‌های منحصر به فردی از آهنگ‌ها ایجاد کنند. هم‌تراز کردن ضرباهنگ 2 یا چند آهنگی که همزمان در حال پخش هستند و یکسان کردن ریتم و تمپوی آن‌ها به منظور جلوگیری از تداخل در حین پخش برای اینکه به نرمی و بدون ایجاد صدای نامطلوب، بتوان بین 2 آهنگ جابجا شد نیز شامل این موضوع می‌شود.

دی جی‌ ها اغلب از دی جی میکسرهای تخصصی، میکسرهای صوتی کوچک که قابلیت crossfader (جابجایی بین آهنگ‌ها بدون قطع و وصل شدن صدا) و Cue (تشکیل صف موزیک‌ها برای پخش پیاپی) استفاده می‌کنند تا آهنگ‌ها را با هم ترکیب کنند یا از یک موزیک به موزیک دیگر جابجا شوند. میکسرها علاوه بر این برای گوش دادن به آهنگ بعدی از طریق هدفون استفاده می‌شوند تا دی جی بتواند با این کار، پیش از پخش آهنگ بعدی، آن را گوش بدهد و در صورتی که موزیک مورد نظر را بخواهد پخش کند، برحسب نوع موزیک، ساختار مورد نظرش را برای میکس موزیک بعدی با موزیک فعلی که در حال پخش است، در نظر بگیرد.

همین عملکرد را می‌توان با استفاده از نرم افزار دی جی پیاده کرد، به این صورت که از یک دستگاه کنترولر دی جی برای میکس فایل‌های صوتی بر روی کامپیوتر استفاده می‌شود و ترکیب نرم افزار دی جی، کنترولر دیجی و کامپیوتر، عملکردی مشابه میکسر دی جی را خواهد داشت.

دی جی ها همچنین از میکروفون برای صحبت کردن با مخاطبان و شنوندگان استفاده می‌کنند و در کنار آن از افکت‌های صوتی نظیر Reverb و همچنین تجهیزات دیگری نظیر درام ماشین‌ها (یک نوع ساز موسیقی الکترونیک است که برای تقلید صدای ساز درام و سازهای کوبه‌ای) و سینتی سایزرها (علاوه بر صدای سازهای مختلف، سینتی سایزرها می‌توانند طیف متنوعی از انواع اصوات دیگر مثل صدای انسان، صدای حیوانات، صدای طبیعت و حتی صداهای ناشناسی را تولید کنند) استفاده می‌کنند.

ریشه یابی واژه

اصطلاح Disc jockey (دیسک جوکی) ظاهرا توسط والتر وینچل، مفسر برنامه‌های رادیویی در سال 1935 ابداع شده و برای اولین بار در مجلۀ Variety در سال 1941 به چاپ رسیده است. در اصل کلمۀ Disc (دیسک) در عبارت Disc jockey به صفحه‌های فونوگراف یا گرامافون اشاره دارد که در گذشته برای توصیف اشخاصی که در برنامه‌های رادیویی زنده معرفی می‌شدند، استفاده می‌شد.

شغل دی جی

دی جی چیست یا دی جی کیست؟ و به چه کسی دی جی گفته می‌شود؟ اصطلاح DJ (دی جی) یک اصطلاح فراگیر برای توصیف اشخاصی است که موسیقی از پیش ضبط شده را از هر منبعی مانند، صفحات وینیل و کاست‌ها در گذشته یا سی دی ها و فایل‌های صوتی ذخیره شده در فلش مموری یا لپ تاپ، با هم میکس کرده و پخش می‌کنند. دی جی ها معمولا به صورت زنده برای مخاطبان در برنامه‌هایی نظیر، کلوپ‌های شبانه، کلوپ‌های رقص، برنامه‌های تلویزیونی، برنامه‌های رادیویی ضبط شده یا زنده برنامه اجرا می‌کنند.

دی جی ها همچنین میکس، ریمیکس و ترک‌هایی برای پخش در بازار موسیقی یا فروش تولید می‌کنند. در ژانر موزیک هیپ هاپ، ممکن است دی جی ها، با استفاده از ضربات کوبه‌ای، بیس لاین‌ها و یا سایر محتواهای موزیکال سمپل بدست آماده از رکوردهای از پیش آماده، بیت‌هایی را برای استفاده بسازند و در ژانر هیپ هاپ، رپرها  و MCها از این بیت‌ها استفاده می‌کنند تا روی آن‌ها رپ کنند.

برخی از دی جی ها عنوان “دی جی” را به عنوان بخشی از نام خود قرار می‌دهند (به عنوان مثال دی جی Jazzy Jeff، دی جی Qbert، دی جی Shadow و DJ Yoda). دی جی های حرفه‌ای اغلب در یک ژانر خاص از موزیک فعالیت می‌کنند، مانند تکنو، House یا هیپ هاپ. معمولا دی جی ها دانش وسیعی در خصوص ژانری که داخل آن فعالیت می‌کنند، دارند. بسیاری از آن‌ها نیز به نوعی کلکسیونر و دارندۀ مجموعۀ کاملی از موزیک‌ها و رکوردهای قدیمی، کمیاب یا گمنام هستند.

انواع دی جی

دی جی کلاب کیست؟

دی جی های کلاب (Club DJs) که عموما به آن‌ها همان دی جی گفته می‌شود، معمولا در رویدادهای موزیکال مانند مهمانی‌های داخل سالن‌ها و بارها، فستیوال‌های موزیک،  کلوپ‌ها و رویدادهای شرکتی و خصوصی اجرا می‌کنند. معمولا این دی جی ها، رکوردهایی را از بیش از 2 منبع مختلف با استفاده از تکنیک‌های مختلف میکس، با هم میکس می‌کنند تا یک جریان بی وقفۀ پخش موزیک را فراهم کنند.

یکی از تکنیک‌های کلیدی که در پخش‌های بی وقفه توسط این دی جی ها استفاده می‌شود، Beatmatching (عملیاتی که طی آن تمپوی بیش از 2 موزیک با هم سینک می‌شود تا بتوانید بین 2 یا چند موزیک جابجا شوید بدون اینکه وقفه‌ای احساس شود) است. معمولا دی جی هایی که روی یک ژانر خاص کار می‌کنند، عنوان آن ژانر برای عنوان کاری آن‌ها نیز استفاده می‌شود. مثلا دی جی هایی که در ژانر هیپ هاپ کار می‌کنند، به عنوان دی جی هیپ هاپ (Hip Hop DJ) شناخته می‌شوند.

کیفیت اجرای یک دی جی (که اغلب دی جی میکس یا دی جی ست نامیده می‌شود)، شامل 2 ویژگی اصلی است. توانایی‌های فنی که چقدر خوب یک دی جی توانایی مدیریت تجهیزات را دارد و می‌تواند بین 2 موزیک یا بیشتر و لیست پخش به نرمی جابجا شود و مورد بعد توانایی دی جی در انتخاب رکوردها یا موزیک‌های مناسب که به عنوان “reading the crowd” نیز شناخته می‌شود.

دی جی  هیپ هاپ کیست؟

دی جی Kool Herc سبکی را توسعه داد که طرح اولیۀ موسیقی هیپ هاپ بود. کاری که کول هرک انجام داد، این بود که روی بخش کوچکی از موزیک‌ها که بسیار ضرب‌دار و کوبه‌ای بودند و به اصطلاح Break (در موسیقی‌های محبوب، بریک به بخش اینسترومنتال یا موزیکال و یا کوبه‌ای و ضربدار موسیقی گفته می‌شود که در واقع به stop-time موزیک مرتبط است یا بخشی از آن است، بریک معمولا بین 2 بخش یا بخش‌های آهنگ ایجاد می‌شود تا حس انتظاری را برای شروع بخش جدیدی از همان آهنگ در مخاطب ایجاد کند و در واقع سیگنالی به مخاطب می‌دهد که بخش جدیدی از آهنگ در حال شروع شدن است و به نوعی برای ایجاد تنوع در تنظیم آهنگ‌ها نیز، از آن استفاده می‌شود) نامیده می‌شوند، تمرکز کرد. به گفته آفریکا بامباتا، بریک «بخش خاص قطعه‌است که همه منتظر آن هستند، آن‌ها (مخاطبین حاضر در مهمانی) آماده‌اند به هیجان بیایند.»

وقتی که موزیکی به انتهای بریک خود می‌رسید، او موزیک دیگری را آماده می‌کرد تا از ابتدای بریک خودش، پخش شود و به این صورت او می‌توانست بخش کوچکی از موزیک را تبدیل به یک چرخۀ پر انرژی 5 دقیقه‌ای کند. این ابتکار چیزی بود که کول هرک آن را “The Merry-Go-Round” نامید. تکنیکی که بواسطۀ آن دی جی می‌تواند در اوج مهمانی، از بریک یک موزیک به بریک موزیک دیگر منتقل شود، بدون اینکه وقفه‌ای در انرژی مخاطبین مهمانی ایجاد شود.

رادیو دی جی کیست؟

دی جی‌های رادیویی، موزیک‌ها را در ایستگاه‌های رادیویی اینترنتی دیجیتال و موج AM یا FM معرفی و پخش می‌کنند.

دی جی سالن رقص یا رِگی (Reggae) کیست؟

در موسیقی جامائیکایی، دی جی، یک نوازندۀ رگی یا Dancehall است که آواز می‌خواند و بر روی ریتم اینسترومنتال رپ می‌کند. Deejay ها را نباید با DJهای سایر ژانرها مثل هیپ هاپ که موزیک‌هایی را انتخاب و با هم میکس و پخش می‌کنند، اشتباه گرفت. DJ های رگی یا Dancehall که ریتمی را برای پخش شدن انتخاب می‌کنند، اغلب Selector یا انتخاب کننده نامیده می‌شوند. اما Deejay هایی که استایل و سبک آن‌ها به خوانندگی نزدیک است، اصطلاحا Singjay نامیده می‌شوند.

واژۀ دی جی با نوع نوشتاری deejay مربوط می‌شود به دهۀ 1960 و 1970، جایی که نوازندگانی مانند U-roy یا King Stitt بر روی نسخۀ اینسترومنتال یا بدون وکال آهنگ‌های معروف می‌خواندند (که به این سبک dub music گفته می‌شود). Big Youth و I-Roy از جمله deejay های معروف در جامائیکا بودند.

ترن تیبلیست‌ یا بتل دی جی کیست؟

Turntablistها که به آن‌ها Battle DJ یا دی جی‌ های نبرد نیز گفته می‌شود، با استفاده از turntable یا میکسرهای دی جی، صداهای ضبط شده را دستکاری می‌کنند تا یک موزیک جدید بسازند. در واقع آن‌ها از تجهیزات دی جی به عنوان ساز موسیقی استفاده می‌کنند. شاید معروف‌ترین تکنیک ترن تیبلیست‌ها scratching یا خراشیدن باشد. ترن تیبلیست‌ها اغلب در مسابقات دی جی مانند مسابقات جهانی دی جی DMC و Red Bull 3Style شرکت می‌کنند.

دی جی مقیم یا ساکن کیست؟

یک دی جی مقیم یا ساکن، به طور منظم در یک مکان مشخص اجرا می‌کند. آن‌ها به طور منظم و معمولا براساس یک قرارداد همکاری در یک Discoteque (دیسکوتک به کلاب یا مهمانی‌ای گفته می‌شود که مخاطبین با موزیک‌های پاپ آماده می‌رقصند) مشخص، یک کلاب خاص، یک رویداد خاص یا یک برنامۀ رادیویی خاص اجرا می‌کنند. دی جی‌ها تاثیر قابل توجهی در کلاب یا یک سری از برنامه‌ها دارند و براساس قرارداد تنظیم شده با مدیر یا کمپانی، موظف هستند در روز و ساعات مشخصی، اجرا داشته باشند. دی جی‌های مقیم به طور معمول، 2 یا 3 روز در هفته در مکان مشخص شده، اجرا می‌کنند.

سایر دی جی ها

دی جی های موبایل (Mobile DJ ها) : این دی جی ها با سیستم صوتی قابل حمل خودشان در دور همی‌ها، کافه‌ها، عروسی‌ها، جشن تولد‌ها، مدرسه‌ها یا رویدادهای شرکت‌ها، تخصص اجرا دارند. این دسته از دی جی‌ها اغلب تجهیزات نورپردازی و ویدیویی را نیز در صورت نیاز سفارش دهنده، تامین، اجرا و مدیریت می‌کنند.

دی جین‌ها (Djane ها) : اصطلاحی که برای دی جی های زن استفاده می‌شود و اغلب در کشورهایی مانند آلمان که در دستور زبان خود، ممکن است کلمات جنسیتی داشته باشند، از این دی جی ها استفاده می‌شود.

دی جی های سلبریتی (Celebrity DJ ها) : سلبریتی‌ها و افراد مشهوری که در قالب دی جی فعالیت می‌کنند.

برای دی‌جی شدن، باید مسیر پر فراز و نشیبی را دنبال کنید که اگر همراه آکادمی ایمان لوئیس باشید، این مسیر را قدم به قدم با هم می‌رویم و سختی مسیر کمتر و کمتر خواهد شد، یکی از دوره‌های عالی که می‌تواند به نوعی قدم اولیه برای ورود به عرصۀ دی جی شدن باشد، دورۀ آموزش ساخت پادکست است که از طریق لینک زیر می‌توانید وارد صفحۀ این دوره شوید.

در همین زمینه بخوانید: آموزش ساخت پادکست، دوره جامع با استفاده از نرم افزار fl studio

تجهیزات دی جی چیست؟ و شامل چه دستگاه‌هایی می‌شود؟

تا اینجا کامل در مورد اینکه دی جی کیست و انواع دی جی‌ها صحبت کردیم، حالا بپردازیم به تجهیزاتی که دی جی ها استفاده می‌کنند. دی جی ها از تجهیزاتی استفاده می‌کنند که به آن‌ها توانایی پخش موسیقی ضبط شده از چند منبع مختلف و قابلیت میکس این موزیک‌ها با یکدیگر برای انتقال روان و بدون وقفه از یک موزیک به موزیک دیگر را می‌دهد. یکی از ابزارهای مهم دی جی ها، میکسر تخصصی دی جی است ، یک میکسر صوتی کوچک با قابلیت crossfader و cue.

قابلیت کراس‌فیدر به دی جی این امکان را می‌دهد تا موزیک‌ها را با هم ترکیب کند و به راحتی از یک موزیک به موزیک دیگر جابجا شود. با استفاده از کلیدها یا سوئیچ‌های Cue نیز، دی جی توانایی شنیدن موزیک بعدی را در هدفون خودش خواهد داشت تا قبل از پخش موزیک برای مخاطب، بداند چه موزیکی را می‌‌خواهد پخش کند. این قابلیت به دی جی کمک می‌کند تا به راحتی موزیک بعدی مورد نظرش را انتخاب کند و نقطۀ شروع پخش موزیک بعدی را نیز تعیین کند، علاوه بر این با استفاده از این قابلیت توانایی هم‌تراز کردن ضرب‌آهنگ 2 موزیک را خواهد داشت تا در صورتی که از تکنولوژی سینک خودکار استفاده نمی‌شود، بتواند این کار را به صورت دستی انجام دهد.

این فرآیند باعث می‌شود که دی جی از میکس مناسب موزیک بعدی با موزیک در حال پخش، اطمینان حاصل کند. با هم تراز کردن ضرب‌آهنگ 2 موزیک، ریتم موزیک‌ها با هم تداخل پیدا نمی‌کند و انتقال از یک موزیک به موزیک دیگر، به نرمی و بدون وقفه انجام می‌پذیرد. تجهیزات دیگری که توسط دی جی استفاده می‌شوند، عبارتند از میکروفون، دستگاه‌های افکت گذاری و تجهیزات موزیک الکترونیک، نظیر درام ماشین‌ها و سینتی سایزرها.

با پیشرفت تکنولوژی موسیقی، دی جی ها انواع مختلفی از تجهیزات را برای پخش و میکس موزیک‌ها، سازگار کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها، هنوز هم استفاده می‌شوند. در گذشته، دی جی‌ها از 2 ترن تیبلی که به میکسر دی جی وصل شده بودند برای میکس موزیک‌ها روی صفحۀ وینیل استفاده می‌کردند.

به مرور که دیسک‌های فشرده برای پخش آثار صوتی محبوب‌تر شدند، پخش‌کننده‌های تخصصی کیفیت بالای CDها برای دی جی ها توسعه داده شدند. CDJها امکان جایگزین شدن به جای ترن تیبل‌ها را دارند و یا می‌توان به طور همزمان از CDJها و ترن تیبل‌ها استفاده کرد. بسیاری از CDJهای امروزی، علاوه بر CD، توانایی پخش موزیک از حافظۀ فلش و کارت‌های حافظه را نیز دارند.

با گسترش لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و رایانه‌های هوشمند، دی جی ها شروع به استفاده از نرم‌افزار همراه با کارت صدای تخصصی و دستگاه کنترولر دی جی کردند. نرم افزار دی جی را می‌توان همراه با یک دستگاه سخت افزاری میکسر دی جی و یا به تنهایی به عنوان جایگزین میکسر سخت افزاری استفاده کرد.

ترن تیبل‌ها (Turntabl ها) :

ترن تیبل‌ها از جمله تجهیزات دی جی قدیمی هستند که از دیرباز در این زمینه نقش پر رنگی داشته‌اند، این تجهیزات به دی جی امکان پخش صفحات وینیل را می‌دهند. بواسطۀ سوئیچ تنظیم سرعت و یا با دستکاری پلتر (صفحۀ وینیل) که با قرار دادن دست بر روی یک سمت صفحۀ وینیل قرار گرفته بر روی ترن تیبل ممکن می‌شود، دی جی‌ها می‌توانند سرعت پخش را کنترل کنند و تمپوی موزیک‌ها را با هم سینک کنند تا امکان پخش همزمان موزیک‌هایی با ریتم‌های مختلف، بدون ایجاد تداخل فراهم شود و یا به نرمی از یک موزیک به موزیک دیگر جابجا شد. نام این تکنیک Beatmatching است.

دی جی ها معمولا rubber mat یا همان تشک لاستیکی قرار گرفته روی ترن تیبل را که برای محکم نگه داشتن صفحۀ وینیل طراحی شده تا حرکت صفحۀ وینیل با گردش ترن تیبل را سینک نگه دارد، با slipmat که جنس متفاوتی دارد و بر روی صفحۀ وینیل قرار می‌گیرد، تعویض می‌کنند، به این صورت امکان این را پیدا می‌کنند تا نحوۀ پخش صفحۀ وینیل را با دست خود، دستکاری کنند، یا سرعت پخش را علیرغم اینکه ترن تیبل کماکان در حال چرخش است، کاهش داده یا به طور کامل متوقف کنند.

از بین انواع ترن تیتبل‌ها، ترن تیبل‌های Direct Drive مورد علاقۀ دی جی ها هستند. علیرغم اینکه Belt-drive ترن تیبل‌ها (ترن تیبل تسمه‌ای) ارزان‌تر است، اما مناسب ترن تیبلیست‌ها یا دی جی ها نیست، چون بواسطۀ دستکاری‌هایی که دی جی ها قصد دارند در همگام پخش صفحۀ وینیل اعمال کنند، موتور ترن تیبل Belt-drive آسیب خواهد دید.

برخی از دی جی ها، خصوصا دی جی های هیپ هاپ، کمی فراتر از میکس آهنگ‌ها از این طریق می‌روند و از ترن تیبل‌ها به عنوان آلات موسیقی استفاده می‌کنند تا نکنیک‌هایی مانند Scratching و beat juggling و سایر تکنیک‌های ترن تیبلیسم را پیاده کنند.

پخش کننده‌های مدیا (CDJ ها و Media Player ها) :

CDJها، پخش کننده‌های با کیفیت مدیا هستند که برای کار دی جی‌ها، ساخته شده‌اند. این دستگاه‌ها اغلب چرخ‌های قابل چرخش بزرگ و کنترل‌های پیچ موسیقی دارند که به دی جی ها همان قابلیت‌هایی را که ترن تیبلیست ها بر روی صفحات وینیل برای دستکاری موزیک داشتند، می‌دهد.

CDJها اغلب قابلیت‌هایی مانند ایجاد حلقه یا loop و نمایش شکل موج را مشابه نرم‌ افزار دی جی دارند. این دستگاه‌ها در اصل برای پخش موزیک از دیسک‌های فشرده طراحی شده‌اند، اما امروزه توانایی پخش موزیک از حافظه‌های فلش و کارت‌های حافظه SD را نیز دارند.

برخی از آن‌‌ها حتی امکان اتصال به کامپیوتری که دارای نرم افزار دی جی است را دارند تا مانند یک کنترولر دی جی عمل کنند. پخش‌ کننده‌های مدرن امروزی، قابلیت استریم موزیک از تامین‌کننده‌های موزیک آنلاین نظیر، Beatport، Beatsource، Tidal و Soundcloud Go را دارند.

میکسرهای دی جی (DJ Mixer ها) :

میکسرهای دی جی، کنسول‌های صوتی میکس کوچکی هستند که به صورت تخصصی برای کار دی جی ها ساخته شده‌اند. میکسرهای دی جی نسبت به میکسرهایی که توسط تولید کنندگان موزیک یا مهندسین صدا استفاده می‌شوند، کانال‌های (کانال مسیر سیگنال است، میکسری که تعداد کانال بیشتری دارد، امکان اتصال موارد بیشتری را به اپراتور می‌دهد. کانال‌ها معمولا برای اتصال میکروفون‌ها یا line-level devices مثل آمپلی فایرها، پری‌امپ‌ها و پردازنده‌های سیگنال استفاده می‌شوند) کمتری دارند.

به عنوان مثال میکسرهای استاندارد استودیوهای ضبط صدا در سالن‌های کوچک، بین 12 تا 24 کانال دارند و میکسرهای استاندارد استودیوهای بزرگ‌تر ممکن است تا 72 کانال داشته باشند، این در حالی است که میکسرهای بیسیک دی جی فقط 2 کانال دارند.

در حال که قابلیت‌های میکسرهای دی جی (مانند faderها، دستگیره‌ها یا سوئیچ‌های یکسان سازی، سوئیچ‌های gain، واحدهای افکت و …) به طور معمول در میکسرهای بزرگ وجود دارند، اما قابلیتی وجود دارد که تنها مختص به میکسرهای دی جی است، قابلیت crossfader.

Crossfader نوعی از fader است که به صورت افقی طراحی شده است. دی جی ها از Crossfader برای میکس 2 یا تعداد بیشتر منبع صدا، استفاده می‌کنند. نقطۀ میانی Crossfader دریک میکسر 2 کاناله، جایی است که 2 کانال به صورت 50/50 با هم میکس می‌شوند. اگر crossfader به صورت کامل در سمت چپ قرار بگیرد، صدای منبع صوتی A تنها پخش می‌شود و اگر به صورت کامل در سمت راست قرار بگیرد، صدای منبع صوتی B تنها پخش می‌شود.

هر نقطۀ دیگری غیر از این، ترکیبی میکس شده از 2 منبع صوتی را پخش خواهد کرد. برخی از دی جی ها، بجای استفاده از میکسر آنالوگ دی جی، از ترکیب نرم افزار دی جی و یک کنترولر دی جی استفاده می‌کنند، البته نرم افزار دی جی قابلیت استفاده همزمان همراه با میکر دی جی سخت افزاری را نیز دارد.

هدفون ها (Headphone ها) :

دی جی ها معمولا از هدفون‌های با کیفیت بالاتری نسبت به هدفون‌های معمولی موجود در دسترس مردم عادی استفاده می‌کنند. این هدفون‌ها ویژگی‌های کاربردی‌ای دارند که مختص دی جی ها است، مانند طراحی‌ای که صداهای بیرون از هدفون را حذف کرده و مانع ورود صداها و تداخل در صداهای داخل هدفون می‌شود.

هدفون های انعطاف پذیر و قابل چرخش که به دی جی این امکان را می‌دهند که بتواند به صدای یک منبع موسیقی از یک طرف هدفون گوش بدهد و طرف دیگر هدفون را با چرخش از گوش دیگر خود دور کند. همچنین این هدفون‌ها قابلیت تعویض سیم نیز دارند تا در صورتی که کابل هدفون دچار فرسودگی شد یا آسیب دید و یا حتی قطع شد، به راحتی بتوانند آن را تعویض کنند.

هدفون‌های Closed-back یا پشت بسته برای دی جی ها پیشنهاد می‌شوند، چون دی جی ها نیز در محیطی بسیار شلوغ مشغول فعالیت بوده و این هدفون‌ها در حذف صداهای اطراف دی جی بسیار موثر هستند. هدفون‌های معمولی یک جک 3.5 میلی متری دارند، در حالی که در هدفون‌های دی جی، این جک ¼ اینچی است.

نرم افزار (Software) :

دی جی ها با معرفی تکنولوژی‌های جدید، تجهیزات خود را تغییر داده‌اند. دی جی های قدیمی دهۀ 1970 ژانر پاپ، در داخل دیسکوها، از ترن تیبل‌ها، صفحات وینیل و کنسول‌های صوتی استفاده می‌کردند. در آن دوران دی جی ها مجبور بودند تا ترن تیبل‌های Direct-drive و تجهیزات صوتی بسیار سنگین را بین کلاب‌ها و محل برنامه‌های خود، علیرغم وزن زیادی که داشتند، به سختی جابجا کنند.

دهۀ 1980، بسیار از دی جی ها به کاست‌های جمع و جور روی آوردند و بسیاری از آن‌ها نیز در دهۀ 1990 و 2000، به سوی صدای دیجیتال و دیسک‌های فشرده یا همان CDها و فایل‌های MP3، کوچ کردند. با پیشرفت تکنولوژی، ذخیرۀ مجموعۀ بزرگی از موزیک‌های دیجیتال بر روی لپ‌تاپ‌ها فراهم شد و نرم افزار های دی جی توسعه داده شدند، بنابراین دی جی ها این قابلیت را پیدا کردند تا از لپ تاپ به عنوان منبع موسیقی، به جای CDها و صفحات وینیل استفاده کنند.

برخلاف نرم افزار های پخش موسیقی معمولی، نرم افزارهای دی جی قابلیت پخش همزمان 2 فایل موسیقی، نمایش شکل موج فایل‌ها روی صفحه نمایش و امکان گوش دادن به هر کدام از فایل‌ها را به صورت جداگانه به دی جی می‌دهند.

نمایش شکل موج‌ها به دی جی اجازه می‌دهد تا متوجه شود چه چیزی در ادامۀ موزیک اتفاق خواهد افتاد و چطور پخش 2 فایل در کنار هم، تراز شده است. نرم افزار فایل‌های موسیقی را آنالیز می‌کند، تمپوی آن‌ها را تشخیص می‌دهد و مشخص می‌کند که محل ضربات کجا است.

اطلاعات آنالیز به دی جی اجازه می‌دهد تا همان فرآیند beatmatchی را که در صفحات وینیل انجام می‌شد یا به صورت اتوماتیک توسط نرم افزار دی جی انجام می‌شود را به صورت دستی انجام دهد.

الگوریتم‌های پردازش سیگنال دیجیتال در نرم افزار به دی جی امکان تنظیم تمپوی موزیک‌ها را فارق از زیر و بمی صدا و کلید موسیقی که به عنوان keylock شناخته می‌شود، می‌دهد. برخی از نرم افزارها بلندی موزیک را به صورت خودکار آنالیز می‌کنند تا توسط ReplayGain به صورت خودکار نرمال سازی را انجام داده و کلید موسیقی را شناسایی کنند. علاوه بر این، نرم افزار دی جی، قابلیت ذخیرۀ نقاط cue، تنظیم حلقه و اعمال افکت‌ها را نیز به دی جی می‌دهد.

با گسترش هر چه بیشتر تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند، نرم افزار های دی جی برای اجرا بر روی این دستگاه‌ها نیز توسعه داده شدند. برای اینکه بتوان از تمام قابلیت‌های نرم افزار دی جی استفاده کرد، علاوه بر کامپیوتر، نیاز به سخت افزار اختصاصی نیز وجود دارد. کارت صدای معمول استفاده شده در مادربردهای کامپیوترهای شخصی، در نهایت می‌تواند 2 کانال صوتی را پوشش دهد. اما دی جی حداقل به 4 کانال نیاز دارد تا بتواند از 2 ورودی مجزا صدای استریو دریافت کند، 2 کانال برای چپ و راست ورودی اول و 2 کانال برای چپ و راست ورودی دوم. علاوه بر این سیگنال‌های ایجاد شده توسط کارت های صدای دی جی، کیفیت بالاتری دارند.

تایم کد (Timecode) :

از صفحات وینیل ویژه‌ (یا CDها و یا فایل‌های دیجیتال پخش شده توسط CDJها) می‌توان با نرم افزار دی جی برای پخش فایل‌های موسیقی دیجیتال، به گونه‌ای استفاده کرد که گویی روی وینیل ثبت شده‌اند که از این طریق امکان استفاده از تکنیک‌های ترن تیبلیست‌ها بر روی فایل‌های دیجیتال فراهم می‌شود.

این صفحات وینیل حاوی موزیک‌هایی بر رویشان نیستند، به جای آن، این فرآیند با یک سیگنال ویژه‌ای که به نام Timecode شناخته می‌شود، بر روی این صفحات وینیل ویژه انجام شده است تا نرم افزار دی جی را کنترل کند. نرم افزار دی جی تغییرات سرعت پخش، جهت و نقطۀ سیگنال Timecode را تفسیر کرده و تغییرات را درست همانطور که ترن تیبل موزیک Timecode را دستکاری می‌کند، روی فایل دیجیتالی اعمال می‌کند.

تمامی این موارد نیازمند یک کارت صدای تخصصی دی جی است که حداقل 4 کانال را پشتیبانی کند. با این تنظیمات، نرم افزار دی جی معمولا سیگنال‌های میکس نشده را از فایل‌های موزیک به یک میکسر دی جی سخت افزاری ارسال می‌کند. برخی از میکسرهای دی جی، کارت صدای USB یکپارچه دارند و نرم افزار دی جی می‌تواند مستقم به این کارت متصل شود و دیگر نیاز به کارت صدای اختصاصی بر روی کامپیوتر نخواهد بود.

کنترولرهای دی جی (DJ Controller ها) :

می‌توان از نرم افزار دی جی به جای یک میکسر سخت‌افزاری، برای میکس فایل‌های صوتی بر روی یک کامپیوتر استفاده کرد. وقتی که دی جی در حال میکس بر روی یک کامپیوتر است، معمولا از یک کنترولر دی جی استفاده می‌کند که طرح 2 ترن تیبل همراه با یک میکسر دی جی را شبیه سازی می‌کند تا دی جی، نرم افزار دی جی را علاوه بر کیبورد و کامپیوتر یا تاچ پد لپ‌تاپ از این طریق نیز کنترل کند.

بسیاری از کنترولرهای دی جی دارای کارت صدای با قابلیت 4 کانال خروجی هستند تا دی جی بتواند پیش از پخش موزیک در خروجی اصلی، با استفاده از هدفون، صدا را چک کند.

سایر تجهیزات دی جی:

میکروفون: که با استفاده از آن، دی جی می‌تواند موزیک‌ها را معرفی کند و یا از طریق سیستم صوتی موجود، با مخاطبین صحبت کند.

واحدهای جلوه‌های الکترونیکی (Electronic effects units): که برای اعمال افکت‌هایی مانند تاخیر، reverb، octave، اکولایزر، chorus یا غیره استفاده می‌شوند.

پوسته‌های سر مختلف (Multi-stylus head shells): که به دی جی اجازه می‌دهد شیارهای متفاوت صفحۀ وینیل را به طور همزمان پخش کند.

سمپلرها، sequencerها، کیبوردهای موزیک الکترونیک یا سینتی سایزرها، پدال‌های افکت‌ها یا واحدهای افکت‌ها یا درام ماشین‌ها.

بلندگوهای مانیتورینگ برای گوش دادن به house mix که روی بلندگوهای اصلی پخش می‌شود.

منابع: منبع1  منبع 2  منبع 3  منبع 4   منبع 5  منبع 6

ترجمه و گردآوری: محسن پرهیزکار